vrijdag 18 november 2011

foto 't leeskabinet nr 3 in de snijzaal

't Leeskabinet nr 3 in de Snijzaal van 't Barre Land
Arthur Schintzler De eenzame weg of de egoïsten
foto Eric Kuizenga - 9 november 2011

donderdag 17 november 2011

jean-luc godard en fritz lang - een gesprek


voor Nederlandse ondertitels klik op cc-icoontje

measure for measure - essay

In Measure for Measure by William Shakespeare, every character displayed a human flaw in some form or fashion. As a result, it is very hard to depict a true hero in the play. From the character list, the most qualified hero would be Duke Vincentio. He was heroic for his intellectual thinking and smart decision making.

The play began with the Duke handing over his powers to Angelo to watch over Vienna until he returned from his travels. He urged Angelo to make full use of his virtue while he was away. “So to enforce or qualify the laws as to your soul seems good,” (Act 1 pg.5). In the meantime, the Duke disguised himself as a friar to spy on Vienna including Angelo. This smart decision made by the Duke allowed him to become a hero at the end of the play.

The governing of Vienna by Angelo did not lead to a good outcome. He ordered that Claudio, Isabella’s brother, be put to death for impregnating his fiancée before they had the change to get married. Angelo informed Isabella that he would uplift the death penalty from her brother if she agreed to have sex with him. She refused and Angelo continued his plan of executing Claudio. Now, the disguised Duke had to figure out a way to prevent the death of Claudio without giving his disguise away. His intellect enabled him to devise a plan that would save the life of Claudio which contributed toward his heroism.

The Duke decided to replace Isabella with Mariana to make it seem as if Angelo had slept with Isabella. Angelo satisfied his sexual desire with Mariana taking her for Isabella. But still he ordered the Provost to execute Claudio and to send his chopped head to him. In this climax, again the Duke schemed to chop the head of Bernadine and send it to Angelo instead of Claudio’s head. The Duke told Isabella a lie that her that her brother had been executed not only to give her a surprise later but also to trap Angelo. At the end of the play, he compelled Angelo to confess his misdeeds and to marry Mariana. He forgave Claudio, ordered Lucio to marry the woman he had impregnated, and proposed marriage to Isabella. As a result, he was the most heroic figure in the play.                                                                                                               
In conclusion, no one in the play was a perfect being, including the Duke. He also commits faults. His trickery and deceptive ways led to the death of Bernadine. However, the death of Bernadine saved the life of Claudio. This is where the title Measure for Measure came into play. Despite his deceptive ways, he is still remembered as a true hero by his intellect and smart decision making.


bron
Lees online de complete oorspronkelijke tekst van Shakespeare's Measure for Measure

measure for measure - synopsis

Vincentio, the Duke of Vienna, takes leave on a diplomatic mission and entrusts his rule to his deputy Angelo. In secret, Vincentio has planned to disguise himself as a friar in order to observe his city's affairs - and especially the actions of Angelo. Under Vincentio, the city's harsh laws against fornication have been laxly enforced and Vincentio intends to let Angelo, who is a known hard-liner, enforce them uncompromisingly. The plan works well and Claudio, a young nobleman who has impregnated his fiance Juliet, is sentenced to death by Angelo. Claudio's sister, the postulate nun Isabella intervenes on his behalf, and is offered a deal: Angelo will spare Claudio's life if Isabella will sleep with Angelo. Isabella refuses and also realizes that she will be unsuccessful if she makes a public accusation against Angelo. The disguised Vincentio finally intervenes and helps plan two tricks to thwart Angelo. Eventually Vincentio "returns" to Vienna and holds court on a petition against Angelo. The play ends with Vincentio revealing that he was in fact disguised as the friar and making right all the problems created by Angelo's rule.

maandag 14 november 2011

hartstuk (geïnspireerd op gelijknamige tekst van heiner müller) - ruud smulders en jasper van der pijl



Opdracht dramaturgie HKU Act 1 door Ruud Smulders en Jasper van der Pijl. Beeldmateriaal omtrent het fabriceren van bakstenen is van bakstenenfabriek de Rijswaard.

vrijdag 4 november 2011

arthur schnitzler - de eenzame weg of de egoïsten (1904)

Die Geschwister Johanna und Felix, beide Anfang zwanzig und ohne rechte Orientierung, sind umzingelt von Menschen mit Vergangenheit - einer Vergangenheit, die am lebendigsten war, als die Geschwister geboren wurden. Drei Männer, Künstlerfreunde, waren zu dieser Zeit eng miteinander verbunden, schliefen mit denselben Frauen und erfreuten sich ihrer prächtigen Zukunftsaussichten: Der eine galt zu dieser Zeit als große Hoffnung der neuen Malerei, der andere gab seine Offizierskarriere auf, um als Dichter zu reüssieren, der dritte, der Vater der beiden Geschwister, lenkte sein Leben in die geregelten Bahnen von Familie und „Kunstbeamtentum“. Nun, in der kritischen Mitte ihres Lebens, holt die Vergangenheit sie und die Frauen von damals wieder ein. Die Jugend von Johanna und Felix wird zum Tauschwert in einer Gesellschaft, die mit famoser Rücksichtslosigkeit um ihre Daseinsberechtigung kämpft.
Mit „Der einsame Weg“ hat der Wiener Arzt, Dichter und Frauenverbraucher Arthur Schnitzler ein schonungsloses Selbstporträt verfasst, das ihn nach eigener Aussage „Tränen der Verzweiflung“ vergießen ließ. Hervorgegangen aus vielen Fassungen, die sprechende Titel wie „Der Junggeselle“ und „Egoisten“ trugen, erlebte das Stück 1904 am Deutschen Theater Berlin seine Uraufführung.


bron

donderdag 3 november 2011

arthur schnitzler - de eenzame weg of de egoïsten (1904)

In 1900 noteerde Schnitzler als mogelijk thema voor een stuk:
'Vrijgezellen. te schilderen: iemand die altijd van zich liet houden, niets teruggaf en de mensen alleen gebruikte. Nu zijn grote eenzaamheid, grenzend aan vertwijfeling. Hij wil trouwen, zelfs als hij vermoedt dat ze hem zal bedriegen. Maar hij heeft nog iemand. Zijn vriend: "Ik weet zelf eigenlijk niet waarom ik je altijd zo graag heb gezien."'
Datzelfde jaar maakte hij een aantekening om een ander thema uit te werken:
'De echte vader vindt zijn zoon, wonend bij iemand die de zoon voor zijn vader houdt. Jaloers, vertelt hij het aan de zoon. Maar de zoon houdt zo van zijn pleegvader, dat hij, uit angst dat de pleegvader achter de waarheid komt, de echte vader doodt.'
In 1903, tijdens een vakantie in Lugano, voegt hij de twee thema's samen onder de werktitel  De egoïsten. Op 13 februari 1904 vindt in Berlijn de eerste opvoering plaats van het stuk als De eenzame weg.


bron website 't barre land

dinsdag 1 november 2011

life in a day


Megalomaan project van Youtube, Ridley en Tony Scott: ze vroegen mensen over de hele wereld om hun leven te filmen en een paar eenvoudige vragen te beantwoorden. Ze ontvingen 4500 uur materiaal uit 192 verschillende landen. Allemaal opgenomen op één dag: 24 juli 2010.

maandag 31 oktober 2011

vrijdag 28 oktober 2011

arthur schnitzler - anatol

Vanaf zijn zeventiende houdt Arthur Schitzler nauwkeurig een dagboek bij. In de jaren voor zijn dood bewerkt hij dit tot een (onaffe) autobiografie. Schnitzler is Wener in hart en nieren, vanaf zijn geboorte in 1862 woont hij in de stad en maakt deel uit van het intellectuele leven in de koffiehuizen en theaters. In zijn boeken duikt Wenen veelvuldig op. Het wemelt er van de Weense villa’s, straten en uitgaansgelegenheden als Sacher (van de beroemde taart) of de Prater, een pretpark op een eiland in de rivier de Donau.
In zijn dagboek brengt Schnitzler verslag uit van zijn familieleven, zijn talrijke liefdes en de verschillende kringen waar hij zich in begeeft. Ook houdt hij er zijn theater- en concertbezoeken in bij, gecompleteerd met het aantal orgasmen dat hij beleeft. Verslaafd aan de liefde en kunstliefhebber, dat is Schnitzler in een paar woorden. […]


lees verder

arthur schnitzler

The Austrian and German drama are often confused. In reality, they have nothing in common but language, and the difference between them may be measured by the difference between the spirit of Berlin and the spirit of Vienna. The German playwrights reflect phases of their national temperment clearly enough. Sudermann, for example, is always heavily Prussian. The stucco palaces of Die Ehre and Sodoms Ende belong essentially to upper middle class Berlin; the farms and country houses of Johannisfeuer and Das Glück im Winkel are as distinctively North German as their pastors are Protestant. Hauptmann's legendary plays are built of German mythology, and even his Silesian peasant dramas gravitate naturally towards the Northern capital. Wedekind's laborious introspection and substantial satire are German to the core. […]


lees verder

arthur schnitzler

[…] Schnitzler's early literary reputation was largely gained through his plays, starting from ANATOL (1893), about the "sexual neurasthenia" of a young man. His work, which was daring for his time, shows deep understanding of the unconscious and the subconscious - he has often been classified as the creative equivalent of his friend Sigmund Freud, who admitted in 1906 in a letter to Schnitzler, that he recognized his "double" in the author. Schnitzlser's stories of sexual intrigue and portrayals of women were well received by a faithful circle of readers. […]


gehele artikel

arthur schnitzler

Arthur Schnitzler (Wenen 1862 - 1931) was arts en schrijver van
proza en toneel (bevriend met o.a. Hugo van Hoffmansthal).
Sigmund Freud noemde hem zijn geestelijke 'dubbelganger'.
[foto: Arthur Schnitzler op zestienjarige leeftijd]

vrijdag 21 oktober 2011

thomas bernhard

thomas bernhard (1931-1989) in 1971

zaterdag 15 oktober 2011

thomas bernhard - de theatermaker - uitleg en interpretatie

Eine innere Handlung ist kaum vorhanden, da es keine wirkliche Entwicklung gibt. Diese wird ersetzt durch Bruscons ständiges Klagen, Verurteilen, Höhnen über 
a) schlechte Zustände, wenige Zuschauer, Unterschied zu vorherigen Aufführungen/Orten,
b) österreichische Bevölkerung, Katholizismus (Vergleich mit NS), Provinzialismus, Stumpfsinn
c) Unverstandenheit durch Menschen, Kritiker; kunstfeindliche Welt
d) Unfähigkeit des eigenen Sohnes (Antitalent, trotz Unterricht des Vaters)
e) allgemeine Unfähigkeit der Frauen (Tochter und Frau), die für ihn "völlig geistlose Köpfe" sind.


Hinzu kommt die exzentrische Selbstüberschätzung und der Hochmut Bruscons, der sich selbst mit Shakespeare, Voltaire und Goethe auf eine Stufe stellt. Er hält sich für ein Genie, das zukünftig weltberühmt wird. Sein "Rad der Geschichte" ist für ihn die vollkommenste Komödie. Allerdings muß Bruscon zur Selbstbestätigung seine Kinder dazu zwingen ihn den "größten Schauspieler aller Zeiten” zu nennen.
Seine Selbsteinschätzung nimmt zum Teil absurde Züge an: "Manchmal glaube ich/ ich bin Schopenhauer/ (...) Wiedergeburtsgedanke/ Geisteshomosexualität denke ich". Das Absurde wird beispielsweise auch an der Frittatensuppe deutlich, die er zu einer "Existenzsuppe” im hamlet`schen Stil heraufbeschwört: "Leberknödelsuppe/ oder Frittatensuppe/ das war immer die Frage".


In dem Stück thematisiert und ironisiert Bernhard Teile der eigenen Vergangenheit:
a) Die vierköpfige Brusconfamilie ist mit Bernhards ebenso erfolglosem Großvater Freumbichler und seiner Familie zu vergleichen, die ebenfalls ständig umhergereist ist.
b) Bruscon leidet im Theatermacher an einer Nierengeschichte, an der Bernhards Großvater starb. Außerdem überzieht Bernhard Eigenarten seines Großvaters ins groteske.
c) Zenraler Aufhänger ist der Streit um das Löschen des Notlichts. 1972 forderte Bernhard bei der Uraufführung seines Stückes "Der Ignorant und der Wahnsinnige" die Löschung des Notlichts während der letzten Minuten um vollständige Finsternis zu erlangen, was die Feuerpolizei nicht zulassen wollte und daraufhin sogar die Aufführung des Stückes zu verhindern drohte.


Allgemein ist das Thema, welches Bernhard im Theatermacher behandelt kaum von dem in anderen Stücken zu unterscheiden. Es geht in seinen Künstlerdramen um die Auflehnung des radikalen Künstlers gegen die lebensfeindliche Natur und geistfeindliche Gesellschaft und gleichzeitig das notwendige Scheitern dieser Auflehnung. Dabei versucht er mit Absurdem und Groteskem systematisch ethische und ästhetische Prämissen zu zerstören. Mit der monotonen Thematik seines Schaffens will Bernhard Feinheiten und vermeintliche Belanglosigkeiten in den Mittelpunkt stellen, um eine Auseinandersetzung mit dem Einzelnen zu forcieren.


bron

thomas bernhard - de theatermaker - inhoud

Der "Theatermacher" Bruscon befindet sich mit seiner Familie (Ehefrau, Sohn Ferruccio, Tochter Sarah) auf einer Tourneé, auf der sie die von Bruscon verfasste Menschheitskomödie "Das Rad der Geschichte" aufführen. Der Handlungsort ist ein verkommener Tanzsaal im Gasthof "Schwarzer Hirsch" in Utzbach (Österreich). Die Zeit der Handlung umfaßt einen Abend.
Die ersten drei Szenen handeln von den Vorbereitungen (Aufstellen von Requisiten; Säuberung des Saals) für das Stück einige Stunden vor der Aufführung. Die letzte Szene spielt hinter dem Vorhang, Minuten vor der Inszenierung.
Zu Beginn beklagt sich Bruscon beim Wirt über den kümmerlichen, da vermoderten und verstaubten Zustand des Tanzsaals und über die allgemeinen Bedingungen in Utzbach. Er hält das Erlöschen des Notlichts in der letzten fünf Minuten des Stückes für eine unbedingte Voraussetzung für Aufführung, da seiner Meinung nach ohne die vollkommene Finsternis die Komödie zerstört wäre. Deshalb schickt Bruscon den Wirt zum örtlichen Feuerwehrhauptmann, um diesbezüglich anzufragen ob dies möglich sei. Zum Ende der ersten Szene verspeist die ganze Familie eine zuvor georderte Frittatensuppe.
In den folgenden beiden Szenen probt Bruscon das Theaterstück mit seinen Kindern und erteilt Regieanweisungen. Diese erweisen sich als vergeblich, da die Kinder des Schauspielens unfähig (antitalentiert) sind. Bruscons Frau liegt während dessen krank (Hustanfälle) im Bett. Der Theatermacher empfindet diese Umstände und Unzulänglichkeiten als Zerstörung seines (Lebens-)Werkes. Die Aufregung über den Dilettantismus seiner Umgebung führt sogar zu einem kurzen Schwächeanfall Bruscons. Zu den, ihn quälenden menschlichen Bedingungen kommen noch äußere, der Gestank und das Grunzen von Schweinen, ebenso wie ein aufkommendes Gewitter, hinzu. Am Ende der dritten Szene erfolgt die lang ersehnte Genehmigung zur Löschung des Notlichts.
Die letzte Szene kurz vor Aufführung stellt die kostümierten und geschminkten Darsteller hinter dem Vorhang dar. Sie warten auf (und beobachten) die allmähliche Füllung des Zuschauerraums und treffen letzte Vorbereitungen. In der Zwischenzeit verstärkt sich das Gewitter. Schließlich wird es so stark, daß das Dach des Tanzsaals einbricht und Wasser eindringt. Als noch ein Blitz ein nebenstehendes Haus in Flammen setzt geraten die Zuschauer in Panik und rennen aus dem Saal. Am Ende sieht man Bruscon samt Familie vor dem verlassenen Zuschauerraum.


bron

zaterdag 8 oktober 2011

das literarische quartett - folge 05 - 10.03.1989


op 4min27 over Thomas Bernhard (1931-1989)

zum 80. geburtstag von thomas bernhard

thomas bernhard

reading thomas bernhard - richard burgin

[…] While Bernhard is certainly sui generis, he is also part of a tradition of inspired twentieth-century monologists that includes, among others, the aforementioned Proust, Céline, Beckett, Sartre, Camus, and Bove. Each of these writers, in turn, drew upon the example of Dostoyevsky’s dark and masterful nineteenth-century monologue Notes From Underground—perhaps the work that most influenced both Bernhard and the course of twentieth-century fiction in general. From its outset with Dostoyevsky, the extended monologue has been both intellectually and emotionally subversive and steeped in both psychological and physical illness. Notes From Underground begins with Dostoyevsky’s protagonist announcing his sickness, and Rudolf, the narrator of Bernhard’s most exemplary novel, Concrete, proclaims in his first sentence "the third acute onset of my sarcoidosis." That’s but the first of many parallels between the two novellas. Both the Underground Man and Rudolf are middle-aged men living in isolation—simultaneously sick and hypochondriacal. Moreover, Dostoyevsky and Bernhard immediately reveal that their protagonists’ monologues come from actual documents they are writing which describe their own maladies, as well as those that plague mankind in general. In today’s parlance we would probably classify them as obsessive-compulsives whose confessions are written because of their inability to act decisively on other fronts. […]


lees hele essay

vrijdag 7 oktober 2011

r.a.f. - rote armee fraktion



















In den 1960er-Jahren wuchs in der Bundesrepublik eine Generation heran, die das Verhalten ihrer Eltern während des Nationalsozialismus kritischer betrachtete. Der Kapitalismus, die parlamentarische Demokratie und die bürgerlichen Lebensformen wurden in Frage gestellt. Verstärkt durch die US-amerikanische Bürgerrechtsbewegung und den Vietnamkrieg entstand in Teilen der Gesellschaft eine ablehnende Haltung gegenüber der Politik der USA. In den großen Universitätsstädten Westeuropas kam es zu Demonstrationen der Studenten gegen die US-amerikanische Politik, wobei oft auch andere Themen kritisch angesprochen wurden. In der Bundesrepublik entstand aus der Studentenbewegung die außerparlamentarische Opposition, die jedoch bereits 1969 zerfiel. Die stärker politisierten Jugendlichen nahmen das Ende der Bewegung als Niederlage wahr und versuchten ihre politischen Ideale auf anderen Wegen zu verwirklichen. Viele wurden Mitglieder der SPD oder versuchten anders den Marsch durch die Institutionen.


lees verder

tekst van de president

klik hier om de tekst van De President van Thomas Bernhard in de vertaling van 't Barre Land te lezen

interview met thomas bernhard

thomas bernard
Je vindt het toch niet erg dat ik blijf lezen, hè?
werner wögerbauer
Nee, nee ga je gang.
thomas
Je zult iets moeten vragen en dan krijg je een antwoord.
werner
Ben je geïnteresseerd in het lot van je boeken?
thomas
Nee, niet echt.
werner
Hoe zit dat met vertalingen?
thomas
Ik ben nauwelijks geïnteresseerd in mijn eigen lot, laat staan in dat van mijn boeken.


lees hier verder

thomas bernhard - de president

In 1975, tijdens het eerste proces tegen de anarchistische terreurgroep Rote Armee Fraktion in Stuttgart, wordt een paar straten verder De President voor het eerst gespeeld, vier dagen na de première in Wenen. De Oostenrijkse schrijver Thomas Bernhard schreef een Schimpftirade over de perversie van de macht; met Voltaire, een dode hond, een slager, een moppenvertellende masseur en een anarchistische zoon als de grote afwezigen.
Als er na de Tweede Wereldoorlog in Europa één schrijver is geweest die schelden als een serieuze aangelegenheid, als een vorm van kunst beschouwde dan was het Bernhard. Zijn toneelstukken en boeken zijn een groots gevecht tegen zelfgenoegzaamheid, provincialisme en middelmatigheid.


bron 't barre land

thomas bernhard

'Ik verberg niets, ik wil niets, ik wil me niet anders voordoen dan ik ben, niet mooier en ook niet slechter. Daar heeft niemand anders zich mee te bemoeien. De pan blijft voor iedereen openstaan maar welk vet erin wordt gegooid, in de pan, en vervolgens het worstje, daar heeft niemand iets mee te maken. En als je zegt: het zal me worst zijn, die worst, dan is het ook worst.'


uit Thomas Bernhard Ratten, muizen en dagloners (1990) vertaling Gerrit Bussink

donderdag 6 oktober 2011

dinsdag 4 oktober 2011

friedrich schiller (1/4) idealist, nationalist, revolutionär - zeitgenosse aller zeiten?

Bekijk hier een documentaire over (het werk van) Friedrich Schiller (ooit uitgezonden door Arte). De link is gekoppeld aan deel 1 (van de 4).

zondag 25 september 2011

friedrich schiller als essayist

Although Friedrich von Schiller is principally known as a dramatist, he also produced a substantial body of critical and theoretical writings during the course of his career, some of which might be described as essays. The term "essay" requires some qualification, however, if it is to be applied to Schiller's work: his theoretical writings are never familiar or personal in tone and he is never concerned with trivia or with capturing the fleeting impressions of ordinary human existence. His vision is consistently broad and grand - but it is given life and energy through the dynamic, rhetorical style and organizational skills of the born dramatist, and underpinned by a distinctly practical concern (whether explicit or implicit) with how literary works can be put together effectively, and with the role they fulfill in the world. […]

friedrich schiller - don carlos - een essay

‘A family portrait in a royal household’ – this is how the young playwright Friedrich Schiller (1759-1805) attempted to sell his new project to the Director of the Mannheim National Theatre in 1784. ‘A family portrait’ sounds cosy but it is a grim scenario that emerges – frustrated and near-incestuous passion, sexual jealousy and intrigue, finally rebellion and murder, all played out within the stifling formalities of court and under the hawk-eyed gaze not only of unscrupulous and self-interested courtiers but also of the Spanish Inquisition. This distinctly un-cosy family portrait is painted in Schiller’s characteristic dramatic style, through swift-moving action, great set-piece encounters, impassioned speeches and boldly drawn characters. But far from being a domestic tragedy, Don Carlos is in fact a wide-ranging historical tragedy that uses a sixteenth-century setting to challenge the political absolutism of the eighteenth. […]

essay geschreven door Lesley Sharpe (University of Exeter)

friedrich schiller - don carlos (1787)

zaterdag 24 september 2011

dramatische opbouw don carlos

Wer in einer Analyse des Dramas „Don Karlos“ von Friedrich Schiller die dramatische Bauform nachweisen muss, kann sich an die folgenden Regeln zur Überprüfung halten. Zunächst gibt es die offene und geschlossene Bauform eines Dramas. Bei Friedrich Schillers „Don Karlos“ wird schnell klar, dass es die traditionell geschlossene Form ist, da er sich an die drei Einheiten hält. Die gesamte Handlung von Don Karlos spielt sich am spanischen Hof ab. Zwar wird in der ersten Szenerie auch an die Sommerresidenz verwiesen, dennoch kann man von der Einheit des Ortes sprechen. Auch die Einheit der Zeit ist gegeben. Zwar sollte im Regelfall ein Drama der traditionell geschlossenen Bauform nicht länger als 24 Stunden spielen, in Don Karlos kann jedoch trotzdem (auch wenn es wohl mehrere Tage sind) von der Einheit der Zeit gesprochen werden. Die Einheit der Handlung liegt ebenfalls vor, da die Handlung geradlinig auf ein Ende hindeutet – und zwar in einer durchgehenden Spannungskurve.

Neben den genannten drei Einheiten ist die Ständeklausel ebenfalls Kennzeichen für ein klassisches Drama. Die Charaktere in einem klassischen Drama sind nämlich ausnahmslos von hohem Stand. Da in Don Karlos alle Personen vom spanischen Königshof abstammen ist dieses Kriterium erfüllt. Ebenso wie die Verssprache: Don Karlos ist in einem durchgängigen fünfhebigen reimlosen Jambus verfasst. Weiteres und das wohl bedeutendste Merkmal ist die Aufteilung des Dramas in die bekannten fünf Akte. Der erste Akt stellt die Exposition, der zweite Akt die Komplikation, der dritte Akt die Klimax, der vierte Akt die Retardation und der fünfte Akt die Katastrophe dar. Da auch dieses Kriterium vollends auf „Don Karlos“ von Friedrich Schiller zutrifft, ist es klar, dass dieses Werk ein klassisches Drama der geschlossenen Bauform ist. Damit kann man das Drama auch zwischen den literaturhistorischen Epochen des Sturm und Drang und der Weimarer Klassik einordnen.

zie voor samenvatting, enzovoort deze website

friedrich schiller - don carlos (1787)

'[…] Hoewel Don Carlos bekend staat als één van de hoogtepunten in de toneelliteratuur weten slechts weinigen dat het toneelstuk niet bestaat. Schiller heeft het n.l. nooit voor toneel geschreven en zich dus niets aangetrokken van bepaalde dramaturgische wetten (voor zover die bestaan). Alleen al door z'n omvang is het stuk onspeelbaar. De boekversie die in 1789 wordt uitgebracht bevat 5368 verzen. Tellen we daar de eerder geplubiceerde verzen in het literaire tijdschrift Thalia bij dan komen we op het niet onaanzienlijke aantal van 7527 verzen. Maar ondanks het feit dat Don Carlos geschreven is als leesdrama, wordt het stuk nog steeds regelmatig gespeeld, wat rigoreuze kappen tot gevolg heeft. Een veel gemaakte fout is dat men alle highlights eruit licht en achter elkaar plakt met het bekende, soms virtuoze, klassieke theater als resultaat. Maar waar het allemaal over mag gaan, blijft duister. Men roept iets over ideeëntheater, grote thema's als vrijheid en humanisme en het publiek vergaapt zich aan mooi sprekende popen.
Nu is Schiller zelf ook onduidelijk. In de vier jaar, die hij nodig heeft om het stuk te schrijven, verandert zijn interesse in de materie. Het lijkt wel of hij een beetje geschrokken is van zijn al te directe manier van schrijven. De eerste opzet, weergeven in het Bauerbacher Plan [= eerste ontwerp] en in de Thalia versie, om een familiedrama te schrijven, waarin het vader-zoon-conflict centraal staat en het daarmee in verband staande verlangen van de zoon zijn moeder te bezitten, verlaat hij halverwege het stuk. Zijn aandacht gaat zich dan richten op Carlos' jeugdvriend Posa, die de drager wordt van zijn ideeëndrama. Het gaat niet meer over de dweperige jongeling die de waanzin wordt ingedreven door een hem omringende ijzige wereld. Het drama neemt een vlucht naar hogere sferen. […]'

uit: Don Carlos vertaling Gerrit Komrij - inleiding Ronald Klamer
uitgave Publiekstheater, seizoen 1981-82

friedrich schiller (1759-1805)

dinsdag 20 september 2011

anton tsjechov (1860-1904)

anton chekhov (1860-1904)

Born in the old Black Sea port of Taganrog on January 17 (old calendar) or January 29 (new calendar), 1860. His grandfather had been a serf; his father married a merchant's daughter and settled in Taganrog, where, during Anton's boyhood, he carried on a small and unsuccessful trade in provisions. The young Anton was soon impressed into the services of the large, poverty-stricken family, and he spoke regretfully in after years of his hard-worked childhood. But he was obedient and good-natured, and worked cheerfully in his father's shop, closely observing the idlers that assembled there, and gathering the drollest stories, which he would afterward whisper in class to his laughing schoolfellows. Many were the punishments which he incurred by this habit, which was incorrigible.

anton chekhov (1860-1904)

THE most important dramatist which Russia has so far produced is Anton Chekhov (1860-1904), a physician of Moscow who left, besides many fine short stories, a few dramas which are strikingly original. Chekhov combined a naturalistic method with a philosophic mind and a humanitarian gentleness of temper. At least four of his plays -- The Sea Gull, The Cherry Orchard, Uncle Vanya, and The Three Sisters -- have become widely known throughout the world, particularly through the interpretation of the Moscow Art Theater players. The Cherry Orchard is perhaps most typical both of the author's method and of his success in creating "atmosphere." The surviving members of an ancient land-holding family come back from Paris to find that their country place is about to be sold at auction for debts. A family frient and former peasant, now a prosperous merchant, suggests that they cut down the cherry orchard and built little cottages which they can rent out and thus pay off their debt; but family pride and a general spirit of procrastination will not permit them to consent to such a solution. In their natures, sorrow over trouble and levity over responsibilities are inextricably mixed. They can take nothing seriously. They argue and talk it all over in their own charming fashion until finally the house is sold over their heads and the sound of the axe is heard in the beloved orchard. When they leave, with characteristic absent-mindedness they accidentally lock the faithful old servant, Firs, in the empty and abandoned house. That is all: there is no struggle, nothing that could technically be called a plot; yet on the stage the representation is full of suspense and pathos. The author's conception is intense, though detached. There is no hint of social "problems" or blame for anybody or any party -- only a tender, acute delineation of weak, delightful people. Among the naturalists of the theater, Chekhov and Synge alone have been able to achieve the classic tragic note. Their scenes rise out of human experiences, wherein love and tenderness and family relationships have had their due meed. Especially with Chekhov does one feel the presence of an understanding heart; nothing escapes his observation, yet all is rendered with sympathy and pity.

zondag 18 september 2011

afstanden en muntsoorten

1 verst = 3600 feet = 2/3 mile (almost) [= 1066,78 meter
1 inch = 1/12 voet = 2 1/2 centimeter]

1 arshin = 28 inches
[1 arsjin = 0,7112 meter]

1 dessiatin = 2.7 acres
1 copeck = 1/4 d
1 rouble = 100 copecks = 2s. 1d

de bruiloft & langs de grote weg - tsjechov

De bruiloft (1889) "Je kunt beter gaan dansen in plaats van mij lastig te vallen met al dat gepraat." Geen pril geluk op dit bruiloftsfeest. De vader van de bruid is gevallen voor een Griekse banketbakker, de bruidegom aast op een grotere bruidsschat en er moet voortdurend gedanst worden. Op het laatste moment is er een generaal opgetrommeld om het feest wat cachet te geven. Hij blijkt een hardhorende luitenant-ter-zee in ruste die moeilijk tot zwijgen te brengen is.

Langs de grote weg (1884) "Geen huwelijk zonder stank, geen kroeg zonder drank." Onheilspellend en smerig, oordeelde de Russische censor en wilde het stuk niet vrijgeven voor opvoering. In Tsjechovs eersteling broeit inderdaad van alles. In een herberg trachten zwervers en pelgrims met drank de eenzaamheid van de nacht te verjagen. De tragische liefdesgeschiedenis van een aan lager wal geraakte landeigenaar brengt de gemoederen in beweging en uiteindelijk loopt het volledig uit de hand.

maandag 12 september 2011

over de kersentuin van discordia, 't barre land en de roovers

Dwars tegen de huidige tijdsgeest van bezuinigingen en cultureel-maatschappelijke verschraling in, komen Maatschappij Discordia en ’t Barre Land tot een prachtige en duurzame samenwerking: de Belgisch-Nederlandse Repertoirevereniging de Vere. De repertoirevereniging zal aankomende jaren iedere maand een stuk spelen uit het rijke repertoire die de gezelschappen in het verleden speelden. De voorstellingen worden gespeeld met hier en daar aangepaste cast, maar het concept blijft gelijk aan de eerdere opvoering. Per voorstelling zullen mogelijk andere samenwerkingen worden aangegaan met Nederlandse en Vlaamse theatermakers en gezelschappen. De Vere zal de komende jaren 33 voorstellingen produceren. De eerste voorstelling in deze reeks is Anton Tsjechovs ‘De Kersentuin’, die sinds 1996 wordt opgevoerd door Maatschappij Discordia.

the cherry orchard - anton chekov

donderdag 8 september 2011

simon van den berg over de kersentuin (tsjechov)

Simon van den Berg schreef voor de TM van maart een verslag van de eerste voorstellingen van De kersentuin in de nieuwe Veere-bezetting.

Een vrijdag in december. Het westen van Nederland is krakend en bibberend tot stilstand gekomen. Bevriezingen, gladheid en sneeuw leiden tot een verkeersinfarct en in Groningen dicussieert een groep toneelspelers verhit over de komende avond. Ze zitten bij elkaar in de huiskamer van een eenvoudig, maar artistiek ingericht hostel. Twee van hen, Jorn Heijdenrijk van Discordia en Czeslaw de Wijs van ’t Barre Land, hebben gekookt, pasta met uitgebreide salades.

Onderwerp van discussie is: afgelasten of niet. Eén van de spelers van de voorstelling van vanavond is er nog niet. Sara de Bosschere moet uit Antwerpen komen, maar zit in een taxi vast tussen Rotterdam en Utrecht, inmiddels al zo’n drie uur. Lege batterijen bemoeilijken het telefoonverkeer. Als ze in Utrecht een trein kan nemen, is ze dan nog op tijd om te spelen? Wagen ze het daarop? Moeten ze misschien een uur later op? Kun je wel direct vanuit de trein zo het toneel op? Of kunnen ze misschien een andere voorstelling uit de kast trekken? Of moeten ze annuleren en de toeschouwers die gereserveerd hebben gaan bellen?

langs de grote weg (tsjechov) 't barre land

langs de grote weg (1885)
website over anton tsjechov

dinsdag 6 september 2011

reality vs. illusion

Edward Albee has said that the song, "Who's Afraid of Virginia Woolf?" means "Who is afraid to live without illusion?" At the end of the play, Martha says that she is. Indeed, the illusion of their son sustains George and Martha's tempestuous marriage. Ultimately, George takes it upon himself to "kill" that illusion when Martha brings it too far into reality. Throughout the play, illusion seems indistinguishable from reality. It is difficult to tell which of George and Martha's stories ­ about their son, about George's past ­ are true or fictional. Similarly, Nick and Honey's lives are based on illusion. Nick married for money, not love. Though he looks strong and forceful, he is impotent. Honey has been deceiving him by using birth control to prevent pregnancy. As an Absurdist, Albee believed that a life of illusion was wrong because it created a false content for life, just as George and Martha's empty marriage revolves around an imaginary son. In Albee's view, reality lacks any deeper meaning, and George and Martha must come to face that by abandoning their illusions.

zaterdag 3 september 2011

waarom wil je acteur worden

edward albee in 1962


edward albee

Een beknopt overzicht van 't werk van Edward Albee: zie hier

met edward albee aan de haal

Hoe speel je Who’s afraid of Virginia Woolf als je de tekst niet mag en ook niet wil gebruiken? Mime-theatermaaksters Suzan Boogaerdt en Bianca van der Schoot zijn verknocht aan Edward Albee's veelgespeelde tekst, en maakten een eigen variatie op de toneelhit: Martha loves George. Zonder ook maar een origineel woord van Albee zelf. Maar met des te meer intens, fysiek spel. ‘Blijkbaar kan je de essentie ook raken via iets anders dan taal.’

lees verder

zondag 28 augustus 2011

het leeskabinet



















Het Leeskabinet is een afgeleide van de Leesclub: het is een initiatief van Peter Kolpa (HKU /stadserf Rood|Noot), Liesbeth Groot Nibbelink (Universiteit Utrecht) & Czeslaw de Wijs ('t Barre Land). Er zullen eens in de maand stukken gelezen worden die worden of onlangs zijn gespeeld. De bijeenkomsten zullen afwisselend plaatsvinden in De Snijzaal ('t Barre land) en stadserf Rood|Noot (Peter Kolpa).

who's afraid of virginia woolf? (1966) trailer

about the arts: edward albee, 1978

theaterencyclopedie 1 september online

Vanaf donderdag 1 september 2011 gaat een nieuwe site de lucht in: www.theaterencyclopedie.nl

'Hier vindt u unieke video- en geluidsopnames, schetsen van kostuumontwerpen, persoonlijke brieven van theatermakers, biografieën en duiding van theaterbegrippen. Ook biografieën van acteurs, dansers en choreografen zijn er te vinden.
U kunt ook liedjes beluisteren. En u kunt via de canon de belangrijkste gebeurtenissen in de Nederlandse theatergeschiedenis nalezen.'

zondag 3 juli 2011

fanfarekandidaten?

Nog voordat het eindfeest van de faculteit theater (hku) op stadserf Rood|Noot in volle ernst losbarst, testen Sofie en Yorke hun embouchure. Opname woensdag 29 juni 2011 - Peter Kolpa

zaterdag 2 juli 2011

1 morgen = 6 hont














Stadserf Rood|Noot presenteert na de zomer 1 morgen = 6 hont: vier muzikale, theatrale, dadaïstisch getinte, geïmproviseerde vrijdagavonden met louter intermezzo's - 26 augustus, 2, 9 en 16 september 2011

woensdag 29 juni 2011

nieuw - vanaf 14 september 2011


















Stadserf Rood|Noot, 't Barre Land, HKU (faculteit Theater) & Universiteit Utrecht (Theaterwetenschap) slaan de handen ineen en organiseren 1X per maand een leesavond waarop repertoire wordt gelezen.

zondag 19 juni 2011

mark faustus rutte


















artikel Mark Faustus Rutte (de Volkskrant) Hans Koolmees

vrijdag 17 juni 2011

wat de boer niet kent 4 FILMPJES 2011

Vier animatiefilmpjes gemaakt door leerlingen uit groep 8 van basisschool Hof ter Weide in het kader van het educatieproject Wat De Boer Niet Kent van stadserf Rood|Noot & Sir Moving Images i.sm. Hof ter Weide. Filmpjes gemaakt in de periode 6 t/m 9 juni 2011.

wat de boer niet kent (documentaire) 2011

Documentaire over het maken van de animatiefilmpjes door leerlingen uit groep 8 van basisschool Hof ter Weide in het kader van het educatieproject Wat De Boer Niet Kent van stadserf Rood|Noot & Sir Moving Images i.sm. Hof ter Weide. Opnames gemaakt in de periode 6 t/m 9 juni 2011.

zondag 5 juni 2011

leesMEI consternatie

Tijdens het laatste blok (na 7 uur lezen) van de lezing van MEI van Herman Gorter ontstaat enige consternatie omdat er een lezer en/of een pagina ontbreekt.

leesclub nr 19 - woensdag 7 september 2011


















na de zomer, aan het begin van het studiejaar 2011/12 start de leesclub wederom: 7 september
foto: quincy van driesten

dinsdag 24 mei 2011

leesMEI - integrale lezing van herman gorters MEI - donderdag 2 juni 2011 stadserf rood|noot

met o.a. Lucia Claus (directeur stadsschouwburg Utrecht), Bas Blokker (redacteur NRC), Ester Naomi Perquin (dichter), Jaap Röell (voorzitter Kunstliefde), Ype Driessen & Willem Stam (makers van de fotostrip Ype & Willem), Roel van Broekhoven (tv-maker In Europa), Dorine Wiersma (comédienne), Beatrijs Smulders (verloskundige /publiciste), Roel van Dalen (documentairemaker), Michele Hutchison (redacteur De Arbeiderspers), Arend Jan Heerma van Voss (oud-voorzitter VPRO), Raj Mohan (muzikant /dichter), Walter Crommelin (acteur), Arthur Adam (zanger /tekstschrijver), A.L. Snijders (schrijver), Maarten Das (dichter), Lennard van Rij (dichter), Koos Dalstar (dichter), Bouchra El Zrak (onderwijzers in opleiding), Arjan Peters (literatuurcriticus de Volkskrant), Karin Amatmoekrim (schrijver), Ellen Deckwitz (dichter), Buffi Duberman (zangcoach), Hans Dagelet (acteur), Emanuel Overbeeke (muziekwetenschapper), Erik Bindervoet (schrijver /vertaler), Arjan Witte (schrijver /muzikant), Taco Schreij (coördinator Huis van de Poezië), Alicia Munoz Reyes (student), F. Starik (schrijver /dichter), Anna Woltz (kinderboekenschrijver), Lammert Voos (dichter /schrijver), Ralph Rousseau Meulenbroeks (viola da gamba-speler), Steef Schinkel (eigenaar /programmeur Schiller Theater), Lisa Smit (scholier /acteur), Edward van de Vendel (schrijver), Merijn Schipper (dichter), Kila van der Starre (dichter), Anne Broeksma (dichter), Suze de Lang (student cultureel erfgoed), Youri Post (filosofiestudent), Jan Jutte (illustrator), Britt Stubbe (muziekjournalist /presentator), Nina Smit Duyzentkunst (onderwijzer), Auke Leistra (vertaler), Henk van Rossum (gitarist), Esther Wouda (dramaturg), Ena Sendijarevic (student filmacademie), Joeri Kloppert (student filmacademie), Maud Coppes (presentator), Marloes te Riele (tekstschrijver), Elli Bleeker (onderzoeksassistent Huygens Instituut), André Baars (directeur festival De Beschaving), Hans Schellekens (schrijver), Jos te Water Mulder (oprichter Dirkje Kuikmuseum), Sofieke Sparla (chocoladekunstenaar en dierenoppasser in Artis), Peter Drehmanns (schrijver /dichter), Julia Jansen (student scenario filmacademie), Kees Wennekendonk (zanger /tekstschrijver /tekenaar /brillenontwerper, Jean Brüll (dichter /schrijver /Vestdijkoloog, Bastiaan Tichler (muzikant /scenarioschrijver), Marein Baas (dichter), Simon Mulder (dichter), Lex Veerkamp (wiskundige /publicist), Pien Feith (zanger /tekstschrijver), Anton de Goede (VPRO De Avonden), Rienk Wielenga (De Academie Het Nut Voorbij), Emmelie Zipson (zanger /acteur), Marte van den Hoed (filmtheater Kriterion), Rutger Tummers (eerstejaar acteursopleiding HKU), Elze Struijk (muziekprogrammeur), Lamia Makaddam (dichter /vertaler Arabisch), Meral Polat (acteur), Daniëlle Serdijn (literatuurcriticus De Volkskrant), Thijs van Vuure (muzikant /vervogelaar), Ellen Groenendijk (schilder), Guido van de Wiel (vertaler), René Huigen (dichter), Nouchka van Brakel (filmmaker), Kees 't Hart (schrijver /dichter), Renzo Verwer (schaker /schrijver), Anna van der Horst (kunstenaar), Aart van Zoest (hoofdredacteur van internettijdschrift Piperade), Isaak Mol (`t Groene Sticht), Harold K (zanger /tekstschrijver)

loek zonneveld over gerardjan rijnders








artikel van Loek Zonneveld over Gerardjan Rijnders

laatste leesclub van dit seizoen


















Op vrijdag 3 juni wordt de laatste Leesclub gehouden. Om het seizoen feestelijk af te sluiten, zal er een kort stuk van Gerardjan Rijnders (De hoeksteen, 1987) worden gelezen. Aansluitend zal Joey Visser zijn (gezelschaps)spel presenteren.

woensdag 18 mei 2011

FELICIANO - 2 uur oud

Dit wonder der natuur heeft weliswaar niets met dramaturgie of theater te maken, maar dit soort gebeurtenissen vindt óók plaats op de plek waar ik werk: stadserf Rood|Noot, Oude Vleutenseweg 33, Utrecht.

zondag 1 mei 2011

rosencrantz and guildenstern are dead - tom stoppard

Vertalers Martijn Nieuwerf ('t Barre Land) en Maureen Teeuwen gaven een interview op het Vlaamse Radio 1. Luister hier.

tom stoppard (1937) - interview

tom stoppard (1937)

Tom Stoppard (pronounced Stop-pard, with equal accents on both syllables) was born Tomas Straussler in Czechoslovakia on July 3, 1937. His name was changed when his mother married British army major Kenneth Stoppard after the death of the boy' s father. Educated from the age of five (in English) in India and from the age of nine in England, Stoppard left school at seventeen to become a journalist before deciding in 1960, at the age of twenty-three, to become a full-time writer.

rosencrantz and guildenstern are dead - tom stoppard

Rosencrantz and Guildenstern are Dead was Tom Stoppard's breakthrough play. It was a huge critical and commercial success, making him famous practically overnight. Though written in 1964, the play was published in 1967, and it played on Broadway in 1968, where it won the Tony for best play.

The play cleverly re-interprets Shakespeare's Hamlet from the point of view of two minor characters: Rosencrantz and Guildenstern. The Laurel-and-Hardy-like pair are totally incidental to the action of Hamlet, subject to the whims of the King Claudius – who gets them to betray Hamlet – and then tricked by Hamlet into delivering a letter that condemns them to death (check out the Shmoop's guide to Hamlet; it's useful to know the basic plot). Stoppard's play turns Hamlet on its head by giving these two the main roles and reducing all of Shakespeare's major characters (including Hamlet) to minor roles. Written around and in-between the lines of Shakespeare's play, Stoppard brilliantly takes the main concerns of contemporary theater – absurdism, the inevitability of death, breakdown in communication and feeling – and inserts them into the text of a much earlier play.

The absurdist tradition that Stoppard is writing in suggests another enormous influence: Samuel Beckett's Waiting for Godot (1952). Beckett's play is just as important to Rosencrantz and Guildenstern are Dead as Hamlet is. Waiting for Godot consists of two tramps sitting on-stage bantering back and forth and waiting for someone named Godot, who never comes.

rosencrantz and guildenstern are dead - tom stoppard

vrijdag 22 april 2011

uit een interview met porgy franssen

[…] Hoe hij een nieuwe toneelrol creëert, vindt hij moeilijk uit te leggen aan iemand van buiten het vak. „Gebruik makend van de verbeelding, de fantasie. Je moet niet met de tekst bezig zijn, maar met de emotie, de intentie, de toon. Je moet bij je eigen kracht komen, durven jezelf te laten verrassen, jezelf te laten aangrijpen door het moment. Je moet het vermogen bezitten om wat de schrijver bedacht heeft, tot leven te wekken. Daarvoor moet je diep in jezelf afdalen. Dat is moeilijk, daar heb je een zekere volwassenheid voor nodig en zelfvertrouwen.” Hij verdiept zich niet in de schrijver en in zijn werk. „Helemaal niet. Daar houd ik me buiten de repetities niet mee bezig. Nooit gedaan. Ik leer de tekst ook niet. Al repeterend ken ik de tekst na enige tijd letterlijk.” Hij is niet geïnteresseerd in de visie van de schrijver, alleen in diens dialogen. De visie moet van de regisseur komen. „Ik herinner me een stuk van Peter Handke, Rit over het Bodenmeer. Ik kreeg het script, maar ik ben niet verder dan bladzijde 8 gekomen. Ik snapte er niets van. Toch is het een van de leukste voorstellingen geworden […]

peter handke (1942)

Peter Handke is journalist, translater and highly successful writer of plays and prose. Many of his works have been translated into various languages.

His style is largely influenced by the aesthetics and theory of postmodernism. Especially in his early works Peter Handke loves to experience with language. Language is central to his literature rather than merely a means to further the plot. His early novel 'Die Angst des Tormanns vorm Elfmeter' (The Goalie's Anxiety at Penalty) explores the limitations and disintegration of language and reason.

In line with postmodern tradition Handke blurrs the limitations of literature and genre, freely mixing styles and disappointing conventional expectations of his readers and audience. Famous example is his early play 'Publikumsbeschimpfungen' (Scoldings of the audience), a play that scandalized Viennese theatre scene.

Handke's oevre is large and often characterized by long sentences and a distinct sense of utopia behind all the disintegration and criticism.
Handke also worked as translator and for radio and television. Wim Wenders turned one of Handke's screenplays into a legendary film: 'Himmel über Berlin' which was adapted for the American market as 'City of Angels' starring Meg Ryan and Nicolas cage. By the way, the plot of 'Himmel über Berlin' is based on Goethe's 'Wilhelm Meisters Lehrjahre' (Wilhelm Meister’s apprenticeship).

maandag 4 april 2011

beckett & ionesco: the absurd & resistance

In “The Myth of Sisyphus”, Albert Camus defines the notion of absurdity as follows:
“A world that can be explained by reasoning, however faulty, is a familiar world. But in a universe that is suddenly deprived of illusions of light, man feels a stranger. His is an irremediable exile, because he is deprived of memories of a lost homeland as much as he lacks the hope of a promised land to come. This divorce between man and his life, the actor and his setting, truly constitutes the feeling of Absurdity.”[2]
_
In an era of wars and massacres, when death is most visible, according to Camus, “life” lost all its meaning. Hence man should not seek escape in suicide.[3] It is not surprising that in the plays of The Theatre of the Absurd, characters, despite their hopelessness and desperateness, struggle and resist. This struggle, which might be delineated as the endeavor to exist, originates within the feeling of what Camus names Absurdity. Camus defines the feeling of absurdity as a constitution which requires further interpretation: what he defines is the feeling of Absurdity, not the absurdity or the absurd itself. Camus, in intending to define the term, is unable to reach the core meaning of the absurd since there doesn’t exist one.